Het plots niet meer kunnen plassen komt bijna uitsluitend voor bij mannen.
De overvolle blaas veroorzaakt een hevige pijn en *is een reden om je huisarts of de spoedafdeling dringend te raadplegen.
Wat is dat nu eigenlijk?
Niet kunnen plassen of acute urineretentie is het onvermogen om spontaan te plassen, ondanks plasdrang en meerdere plaspogingen binnen enkele uren.
Het gaat gepaard met pijn in de blaas die ontstaat eenmaal de normale blaasvulling overschreden wordt, deze pijn neemt alsmaar verder toe naarmate de blaas zich verder vult.
Chronische urineretentie is meestal pijnloos, dit gaat gepaard met heel frequent kleine beetje plassen, urineverlies, continue plasdrang of geen blaasgevoel.
Het gaat hier om een luie blaas die onvoldoende kracht heeft om zich te legen.
Komt dit vaak voor?
Acute urineretentie komt niet zo vaak voor, het treft ongeveer 0,5% van de 50-jarige mannen en loopt op tot 2% van de 70-jarigen.
Waarom heb ik hier last van?
Er is niet altijd een duidelijke oorzaak waarom er plots urineretentie optreedt. Vaak is er onderliggend een prostaatvergroting, maar deze ontstaat uiteraard niet plots.
In 1 op de 3 gevallen is er wel een duidelijke uitlokkende oorzaak te weerhouden zoals:
- een urineweginfectie, zoals een prostaatontsteking
- volledige of plaatselijke verdoving voor een ingreep kort voordien
- opstart van medicatie zoals antidepressiva of zware pijnstilling kort voordien
Wat kan ik zelf doen?
Als je een (pijnlijke) plasdrang ervaart maar onmogelijk kan plassen ondanks verschillende plaspogingen, is dit een spoedgeval.
Het is belangrijk zo snel mogelijk de druk van de blaas te halen.
Het is niet zo dat je bij eerste plaspoging die niet lukt al meteen naar de dichtstbijzijnde spoedafdeling moet.
Je kan zelf al enkele zaken proberen om het plassen terug op gang te krijgen:
- Zittend plassen:
als je al pijn ervaart door een te volle blaas heb je de neiging de bekkenbodemspieren meer op te spannen, wat het plassen nog meer bemoeilijkt
door zittend te plassen ontspan je de bekkenbodemspieren en dus ook de sluitspier rond de plasbuis beter door een betere ondersteuning
- Niet teveel drinken:
als je al een volle blaasgevoel ervaart maar onmogelijk kan plassen, mag je niet blijven drinken
bij overvulling van de blaas zal de kracht van de blaasspier net verder afnemen
vermijd ook zeker alcoholische dranken of cafeïne, want hierbij vult de blaas nog sneller
- Vermijd medicatie die het plassen moeilijker maakt:
neem geen zware pijnstillers zoals morfine of valium in om de pijn tegen te gaan, dit kan plassen nog verdere bemoeilijken
ook als je dergelijke medicatie inneemt voor een ander probleem, laat je dit best even achterwege tot het probleem van urineretentie is aangepakt
Wacht niet tot de pijn te hevig is, heb je over het verloop van enkele uren verschillende keren proberen plassen zonder succes, meld je dan aan bij de spoedgevallen.
Wat kan je arts doen?
Nog voor er onderzoeken zullen gebeuren, zal een blaassonde via de plasbuis in de blaas worden gebracht om de urine te laten afvloeien.
Dit zal meteen de pijn wegnemen.
Als er geen sonde via de plasbuis in de blaas kan worden gebracht, zal een sonde via de onderbuik wordt geplaatst onder plaatselijke verdoving (suprapubische sonde).
Is de retentie van relatief korte duur of is er een duidelijke oorzaak, zoals bijvoorbeeld medicatie of narcose, kan het volstaan de blaas leeg te maken via eenmalige sondage.
De urine die wordt opgevangen zal worden onderzocht op tekenen van infectie.
Een bloedonderzoek kan ook tekenen van een urineweginfectie of een vergrote prostaat aantonen.
Verdere onderzoeken naar de onderliggende oorzaak zullen meestal niet meteen worden uitgevoerd, maar pas na enkele dagen.
Dit bestaat uit een echografie van de prostaat en cystoscopie om de doorgankelijkheid van de plasbuis te beoordelen.
De verblijfsonde blijft meestal tot de afspraak bij de uroloog ter plaatse en er wordt tegelijk medicatie opgestart om de prostaat te helpen ontspannen.
Zo neemt de kans op spontaan plassen na het verwijderen van de sonde toe.
Wordt een suprapubische sonde geplaatst in de onderbuik zal deze langer ter plaatse worden gehouden.
Pas wanneer zeker is dat het plassen herneemt en/of het onderliggende probleem is behandeld, zoals bijvoorbeeld een prostaatingreep, zal de sonde terug verwijderd worden.
Een urineweginfectie zal met antibiotica worden behandeld.
Is de retentie het gevolg van pas opgestarte medicatie, zal deze medicatie terug worden gestopt of aangepast.
Indien een plasbuisvernauwing wordt vastgesteld zal een operatie om de vernauwing weg te nemen worden ingepland in een latere fase.
Ook bij een prostaatvergroting zal sneller worden overgegaan tot een operatie van de prostaat, om te vermijden dat er opnieuw een urineretentie optreedt.
Gerelateerde artikels
Volg @plaspraat
